بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با جرم ضرب و جرح عمدی (مطالعه موردی زندان شهرهای ساری، بابل، قائم شهر)

روند روبه رشد مسائل اجتماعی و افزایش جرایم، انحرافات و کجروی ها نشانی از افت سطح سرمایه اجتماعی در کل جامعه و یا دست کم در گروه های خاصی از آن می باشد. لذا بسیاری از صاحب نظران، سرمایه اجتماعی را امری مطلوب و دارایی ارزشمندی تلقی کرده اند که باید تقویت شود اما درحالی که سرمایه اجتماعی در یک گروه آثار مثبت دارد و منافعی برای اعضای آن گروه ایجاد خواهد کرد، در برخی موارد می تواند به ضرر گروه و یا جامعه تمام شود؛ به عبارتی اثرات مخرب و منفی سرمایه اجتماعی، جایگزین اثرات مثبت و سازنده آن خواهد شد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی با جرم ضرب و جرح عمدی می باشد. شیوه اجرای این پژوهش پیمایشی و ابزار گرداوری داده ها پرسشنامه بوده است. نمونه مورد بررسی این پژوهش تمامی مردان محکوم به ضرب و جرح عمدی در زندان های شهرهای ساری، بابل و قائم شهر بوده است که در سال 1392 در زندان بوده اند. داده ها پس از جمع آوری به کمک نرم افزارspss و با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رابطه ی سرمایه اجتماعی و جرم یک رابطه ای پیچیده و چند ساحتی است به گونه ای که افزایش سرمایه اجتماعی منفی درون گروهی، باعث افزایش جرم می شود اما افزایش سرمایه اجتماعی برون گروهی و درون گروهی باعث کاهش جرم می شود. رابطه همبستگی متغیرهای مستقل با جرم به شرح زیر است: احساس تعلق(27/0-)، عمل متقابل(24/0-)، تعامل اجتماعی با دوستان(34 /0-)، تعامل اجتماعی با خویشاوندان، همسایگان وخانواده(18/0-)، رابطه مالی(18/0-)، رابطه اطلاعاتی(25/0-)، اعتمادبین فردی(30/0-)، اعتمادتعمیم یافته(21/0-)، سرمایه اجتماعی با جرم(38/0-) اعتمادساختاری(28/0-)، مشارکت مذهبی (22/0-) رابطه معکوس و معناداری با ارتکاب به جرم داشتند، اما مشارکت سیاسی(45/0) و مشارکت اجتماعی(109 /0-) هیچ رابطه معنی داری با ارتکاب با ضرب و جرح عمدی نداشته است. همچنین سرمایه اجتماعی منفی(34/0) رابطه مستقیم، قوی و معناداری با ارتکاب به جرم دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نیزنشان داد که سرمایه اجتماعی منفی(30/0)، مشارکت مذهبی(21/0-)، اعتماد ساختاری(17/0-)، احساس تعلق (15/0-)، اعتماد تعمیم یافته یا اجتماعی(12/0-) اعتماد بین فردی(10/0-) به ترتیب بیشترین قدرت تبیین کننده برای میزان ارتکاب به جرم ضرب و جرح عمدی را داشتند.